Marta Łukaszewska
Marta Łukaszewska urodziła się w 1922 r. na warszawskiej Pradze. Matka jej była Polką, a ojciec - Ukrainiec - uciekł do Warszawy przed rewolucją bolszewicką. Mimo różnic w obrządkach rodzice pani Marty Łukaszewskiej pobrali się i wychowali dzieci (dwie córki) w wierze katolickiej.
Dzieciństwo pani Marta spędziła mieszkając kolejno na Pradze Północ i Południe (Grochów). Wczesne te lata wspomina z czułością i rozrzewnieniem. Niestety, w wyniku II wojny światowej, dalsze jej losy przybrały dramatyczny obrót.
Marta Łukaszewska wyszła za mąż w sierpniu 1939 r., zaledwie kilka tygodni przed wybuchem wojny. Niedługo, w 1940 r., tuż po narodzinach jedynego syna (poród miał miejsce w podziemiach budynku Sądu Najwyższego w Warszawie, gdyż było to najbezpieczniejsze miejsce w czasie bombardowań), mąż bohaterki zaginął. Prawdopodobnie został zabrany "z łapanki" i zabity. Pani Marta Łukaszewska nigdy więcej o nim nie słyszała.
Powstanie Warszawskie, przez bohaterkę obserwowane zza Wisły, przyniosło kolejną rodzinną tragedię, gdy w wyniku wybuchu bomby, tzw. "Grubej Berty", na skwerze nieopodal Filharmonii Warszawskiej zginęło 17 Powstańców - wśród nich ojciec pani Marty Łukaszewskiej.
Po wojnie pani Marta wyszła ponownie za mąż i przeprowadziła się do Ursusa - wówczas wsi podwarszawskiej. Wkrótce po ogłoszeniu decyzji, że osoby mieszkające poza miastem nie będą mogły być w nim zatrudnione, pani Marta przeprowadziła się na warszawski Solec, gdzie mieszka do dziś. W roku 1977 w wyniku wrodzonej wady serca, zmarł syn pani Marty. Ona sama pracowała kolejno w PKO oraz w Domach Towarowych Centrum, skąd odeszła na wcześniejszą emeryturę, by zajmować się chorą matką. Ta wkrótce zmarła, zostawiając pani Marcie jedyną rodzinę w postaci osieroconej także siostrzenicy.
Pomimo trudnych losów, pani Marta nie skarżyła na swój los, znajdując pocieszenie w wierze i serdeczności innych. Zmarła w 2014 roku.
Oto kilka fragmentów wspomnień pani Marty Łukaszewskiej:
Fragment 1: Śmierć ojca - Powstańca od wybuchu "Grubej Berty", Warszawa, 1944 r.
Fragment 2: Akcja Kutschera - zamach na "kata Warszawy", Warszawa, 1944 r.
Fragment 3: podziękowanie za pracę w Domach Towarowych Centrum, Warszawa, lata 80 XX w.
Seniorkę nagrała: Anna Gudarowska
W sesji fotograficznej pani Marty udział wzięła Sandra Szmigiel, jej wolontariuszka Programu OBECNOŚĆ.
